Suriye ile Türkiye arasında yükselen siyasi tansiyon ekonomiye de sıçradı. Suriye tarafı Türkiye’den gerçekleştirdiği her türlü ürünün ithalatını durdurma kararı aldı. Bu karar Türkiye’den Suriye’ye yapılan 1 milyar 152 milyon dolarlık ihracat rakamının da sonlanması anlamına geliyor. Suriye Başbakanı Adil Sefer tarafından alınan ‘Gümrük vergisi yüzde 5’in üzerinde olan ürünlerin ithalatı artık yasak” kararı 22 Eylül’de tüm Suriye gümrüklerine gönderildi.
Esad'ın Türkiye karşıtı bir diğer kritik adımı ise terör örgütü PKK ile ilgili. PKK'nın üst düzey yöneticilerine açık destek veren Esad, örgüte istihbarat desteği de veriyor.
FİRMALAR TEK TEK ARANIYOR
Radikal'in haberine göre, 25 Eylül tarihi itibariyle uygulamaya geçmesi planlanan karar özellikle Türk tarafının bastırması ve yola çıkan tırların gümrüklerde sıkıntı yaşamaması için bir hafta daha uzatıldı. Dünden itibaren Türkiye’deki tüm ihracatçı birliklerine Ekonomi Bakanlığı tarafından konuyla ilgili bilgilendirme yazıları gitmeye başladı. Birlikler de Suriye’ye ihracat yapan firmaları tek tek arayarak bilgilendiriyor.
SİYASİ BİR UYGULAMA
İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) Başkanı Murat Akyüz, alınan kararın neredeyse ihracat yapılan tüm ürünleri kapsadığını belirterek, “İçerisine gıda da, inşaat malzemesi de, tekstil ürünü de, kimyasal ürün de giriyor. Bu Türkiye ile Suriye arasındaki ihracatın tamamen bitmesi demek” dedi. Kararın Türkiye’yi cezalandırmak adına alınmış olduğunu düşündüğünü belirten Akyüz, “Bu bize göre siyasi bir uygulama” dedi. Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Başkanı Abdülkadir Çıkmaz ise kararı Türkiye’nin Suriye’ye olan ihracatının sıfırlanması olarak yorumladı.
Türkiye ile Suriye arasındaki ticari ilişkiler son 5 yılda ciddi bir ivme gösterdi. 2005 yılında 823 milyon dolar olan ticaret hacmi beş yıl gibi kısa bir sürede yüzde 200 oranında artışla 2.5 milyar dolar seviyesine yükseldi. Bu yılın ilk 8 ayında Türkiye’den Suriye’ye yapılan ihracat rakamı 1.152 milyon dolar olarak gerçekleşti. Suriye Türkiye’den bitkisel yağ, sentetik iplikler, demir-çelik mamulleri, çimento başta olmak üzere, genellikle ara malı niteliğindeki malları alıyor. Son yıllarda kimyasal mamuller ve makine ekipman ihracatında da önemli artışlar gözleniyordu.
TÜRKİYE YAPTIRIMLARA HAZIRLANIYOR
Suriye'de devam eden çatışma ortamı ekonomiye ciddi bir darbe vurdu. İngiliz Guardian gazetesinde yer alan habere göre Suriye döviz rezervlerini korumak adına otomobil ithalatına da yasak getirdi. Diğer yandan, Suriye’nin enerji ihracatının yüzde 95’ini gerçekleştirdiği AB’nin kasım ayında petrol ithalatını durdurma konusundaki yaptırımı devreye sokması ile ekonomideki yara derinleşecek. Türkiye de yaptırımlara hazırlanıyor. Suriye’nin en önemli gelir kaynaklarından turizm de durma noktasına geldi. Uzmanlara göre bu, Suriye’nin yıllık sekiz milyar dolarlık bir gelirden mahrum kalması anlamına geliyor.
PKK'NIN ÜST DÜZEY YÖNETİMİNE DESTEK
Oslo görüşmelerine katılan PKK’nın şahin kanadındaki isimlerinden Alevi kökenli Mustafa Karasu bu defa da Suriye’de devrede. Karasu’nun Nusayri yönetiminden destek almak ve buradaki PKK yanlısı Kürt partisi aracılığıyla rejime karşı çıkan Suriyeli Kürtlerin direncini kırmak için girişimde bulunduğu, Türkiye’ye yönelik saldırıların da artırılması için Suriye yönetiminden destek istediği kaydediliyor. PKK’nın saldırılarını son zamanlarda azdırmasının nedeni Suriye’nin verdiği destek. Suriye Türkiye’yi köşeye sıkıştırmak için destek veriyor. PKK da Suriye’ye diyetini öderken bu zamanda eylemlerini artırması da işine geliyor.
PKK’NIN ETKİN İSİMLERİ SURİYELİ
Örgüt yapısındaki Suriyeliler de son dönemlerde ön planda yer alıyor. Nurettin Sofi, Bahoz Erdal, Şahin Cilo, Rustem Cudi ve Çiya Kobani örgütte etkin olmaya başlayan Suriyeli isimlerden bazıları. İstihbarat raporlarına göre 1.700 Suriyeli’nin Kandil’de yer aldığı belirtiliyor. Kandil’de 24 Eylül tarihinde Türkiye’nin hava operasyonu ile öldürülen 5 militandan; Leheng Kamuşlo kod adlı Samir Ferhan ve Rojhad Kobani kod adlı Mahibal İbrahim Bozan’ın Suriyeli olması ise örgütteki Suriyeli militanların ne kadar etkin olduğunu gözler önüne seriyor.
SURİYE’DE PARTİ KURDULAR
Orta Doğu’yu etkileyen Arap baharı PKK ile Suriye arasında da bahar havası estirmeye başladı. Uzun süredir reform talepleri ile halkın sokaklara döküldüğü Suriye’de Kürtlerin Esad yönetimine isyanlarını engellemek üzere PKK tarafından SK- PYD (Suriye Kürdistanı Demokrat Birlik Partisi) adlı bir parti kurduruldu. Genel Başkanlığına ise Salih Muhammed Müslüm getirildi. Şam tarafından aranan hakkında açılmış birçok dava bulunan Müslüm, eylemlerin yoğunlaştığı Nisan başlarında Suriye’ye geldi. Salih hakkındaki bütün davalar ve arama kararları düştü. Şu anda Kürt bölgesinde dolaşıp toplantılar yapıyor. Bu toplantılarında ise Esad yönetimini haklı gösteriyor. Hatta Suriye olaylarının da dış kaynaklı olduğunu iddia ediyor. Bu da Suriye ile PKK arasında ittifakın en önemli olduğunu gösteren unsurlardan.
MUHABERAT DESTEKLİYOR
Suriyeli bir Kürt avukat (güvenlik nedeniyle ismini veremiyoruz) ise gazetemise yaptığı açıklamada; “Karasu’yu görmedim ancak Suriye’ye gelmiş olma ihtimali çok yüksek. Bir Kürt partisi gençlerin Baas rejimine isyan etmesini engelliyor. Yürüyüşlere ve protesto gösterilerine katılan gençleri dövüyorlar ve kaçırıyorlar. Bugüne kadar da Suriye ve Beşar Esad aleyhinde en ufak bir eylemleri olmadı. Dolayısıyla Suriye ve PKK arasında ittifak olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.” Suriyeli bir gazeteci ise, “Mustafa Karasu geçtiğimiz Cuma Suriye’nin Kürt bölgesine geldi. Karasu Salih Muhammed Müslüm ile görüştü. PKK’daki Aleviler ile buradaki Alevilerin (Nusayri) amaçları aynı. Erdoğan Suriye’yi eleştiriyor Suriye de ona zarar vermek için elinden geleni yapıyor. Sadece Karasu değil, örgütün önemli isimleri de buraya geliyor. Suriye muhaberatıyla çalışıyorlar. Sayıları bin civarında. Hiçbir dönemde PKK’lılar bu kadar kalabalık olmamışlardı. Erdoğan’ın Esad hakkındaki sözleri bu ilişkileri sıklaştırıyor.”